تفاوت بین گاو نر، گاو ماده، گوساله و تلیسه

افراد زیادی در سراسر جهان وجود دارند که فکر می‌کنند می‌دانند گاو چه شکلی است، اما نمی‌توانند به‌درستی تفاوت بین گاو نر، گاو ماده، گوساله یا تلیسه را تشخیص دهند. به اکثر این افراد آموزش داده نشده است که چگونه این چهار مورد را تشخیص دهند. این مقاله گام به گام در نظر گرفته شده است تا به همه بیاموزد که چگونه به درستی بین این انواع مختلف گاو تمایز قائل شوند.

با اتکا به تخصص و تجربه شرکت ما در زمینه تولید مکمل های دام، به دنبال حداکثر بازدهی و سودآوری در دامداری خود باشید.

تعاریف گاوها

تعاریف مربوطه را این‌گونه مطرح می‌کنیم:

گاو ماده: گاو بالغی که حداقل یک یا دو گوساله به دنیا آورده باشد. در محاوره، اصطلاح “گاو” نیز به گونه Bos primigenius از گاوهای اهلی، صرف‌نظر از سن، جنسیت، نژاد یا نوع اشاره دارد. با این حال برای اکثر افرادی که با گاو کار می‌کنند یا به پرورش گاو می‌پردازند، این اصطلاح به این شکلی که ذکر شد، استفاده نمی‌شود.

گاو نر: یک گاو بالغ و سالم (بیضه دارد و بیضه‌اش برداشته نشده است) که برای اهداف پرورشی استفاده می‌شود.

گوساله: گاو که قبل از رسیدن به بلوغ جنسی اخته شده و عمدتاً برای اهداف تهیه گوشت گاو استفاده می‌شود.

تلیسه: یک گاو ماده (اغلب نابالغ، اما فراتر از مرحله “گوساله”) کمتر از ۱ تا ۲ سال که هرگز زایمان نکرده است. به این گونه ماده‌ها، اگر هرگز بیش از دو سال زایمان نکرده باشند، ممکن است تلیسه نامیده شوند.

تلیسه گوساله اول یا گوساله اول: گاو ماده‌ای که اولین گوساله خود را به دنیا آورده است و اغلب در حدود ۲۴ تا ۳۶ ماهگی است، بسته به نژاد و زمانی که برای اولین بار پرورش یافته است.

گاو: به طور کلی و عمومی اصطلاحی مفرد برای گاوی که جنسیت آن مشخص نیست، به ویژه هنگامی که از فاصله دور دیده شود. بیشتر مردم دوست دارند به گاوی با جنسیت ناشناخته (یا “نامشخص”) به عنوان “گاو” اشاره کنند، صرفاً به این دلیل که این اصطلاح بسیار شناخته شده و محبوب‌تر از “گاو نر”، “گاو ماده” یا “تلیسه” است. با این حال، این نام اغلب در مورد گاوهایی که در مزارع مختلف مشغول چرا هستند به کار می‌رود.

افسانه‌های تشخیص جنسیت گاو: حقیقت یا خرافه؟

افسانه‌های مربوط به توانایی تشخیص جنسیت گاو را که شاید برای شما جالب و خواندنی باشد در این قسمت مطرح می‌کنیم.

فقط گاوهای نر شاخ می‌زنند. گاوها بی شاخ می‌شوند، این یک افسانه است. واقعیت این است که هر دو جنس (جنسیت) می‌تواند شاخ داشته باشد یا بی شاخ باشد. اگر به شاخ‌دار بودن یا نبودن گاو به عنوان نشانه جنسیت (نر یا ماده) یا جنسیت حیوان تکیه می‌کنید، لطفاً به یاد داشته باشید که این کمترین وسیله برای تشخیص اینکه گاو ماده است یا گاو نر است، خواهد بود و کمترین درصد اطمینان را در این زمینه به شما خواهد داد.

بهترین راه برای تشخیص اینکه گاو ماده است و یا گاو نر است، این است که به ترتیب بین پاهای عقبی دام را برای چک کردن وجود پستان یا کیسه بیضه نگاه کنید.

گاوهای نر معمولاً تک رنگ (اغلب قهوه‌ای) هستند، در حالی که گاوهای ماده فقط سیاه و سفید هستند: این نیز یک افسانه است. گاو نر اساساً تک رنگ نیست و همچنین گاو ماده عمدتاً سیاه و سفید نیست.

خیلی واضح و شفاف و رک و پوست کنده باید بگوییم که رنگ گاو ماده، کاو نر، گوساله و تلیسه می‌تواند متغیر باشد و بر اساس نژاد و ژنتیک دام متفاوت خواهند بود و اغلب گاوهای اصیل هلشتاین و فریزین همیشه سیاه و سفید هستند، درست مانند همتایان ماده خود، و بسیاری از گاوها، هر دو شیری (مانند گاوهای نر ژرسی، قهوه‌ای سوئیس) گاوهای گرنزی و گاوهای گوشتی (شامل گاوهای Gelbvieh، Limousin، Red Angus، Red Brangus، Santa Gertrudis و گاوهای سیمنتال) عمدتاً قهوه ای یا قرمز هستند.

نژادهای زیادی در جهان وجود دارند که گاوها و گاوهای نر سیاه و سفید دارند. نژاد هلشتاین تنها یکی از آنهاست و اتفاقاً محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین این نژادها است. همین امر در مورد گاوهای قهوه‌ای پر رنگ یا قرمز نیز صدق می‌کند. بسیاری از گاوهای گوشتی تجاری و هیبریدی اغلب به رنگ قرمز یا قهوه‌ای پر رنگ هستند.

شاید جالب باشد که بگوییم، در حقیقت گاوهای نر و گاوهای ماده (به جز گوساله‌ها و تلیسه‌ها) می‌توانند هر رنگی داشته باشند به جز صورتی، بنفش، سبز و آبی. آنها می‌توانند سفید، قهوه‌ای، سیاه، زرد، نارنجی، قرمز، خاکستری، و با هر گونه تغییر و ترکیب (اغلب با سفید) از هر یک از این رنگ‌ها داشته باشند، همچنین شکل‌های تظاهر این رنگ‌های بر روی بدن گاوها می‌تواند متنوع و متفاوت باشد مانند: خال‌دار، تکه‌تکه، نوک تیز، صورت سفید، راه راه روی پشت گاو یا سفید یکدست باشند.

به عنوان مثال، گاوهای آبی بلژیکی به این دلیل نام‌گذاری نمی‌شوند که واقعاً آبی هستند، بلکه به این دلیل که اغلب موجی از رنگ آبی – دودی از دور نشان می‌دهد که به دلیل ترکیب موهای سیاه و سفید در پوشش موی این نژاد، آنها را آبی دودی می‌کند.

تفاوت‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی گاو

خوب است از تفاوت‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی بین هر نوع گاو آگاه باشید. این تفاوت‌ها به شرح زیر است:

آناتومیک و فیزیولوژیک گاو ماده

بهترین راه برای تشخیص اینکه آیا گاو یا دامی که مقابل چشمان شماست واقعاً گاو ماده است؟ این است که بین پاهای عقبی نگاه کنید و ببینید که آیا پستان وجود دارد یا خیر؟ پستان عضوی کیسه مانند و به رنگ صورتی است که دارای چهار پستانک است (دسته‌های استوانه‌ای که از پستان آویزان است) که برای گوساله جوان خود شیر تولید می‌کند.

شما معمولاً گاوهای ماده‌ای که خواهید دید ممکن است یک، دو یا چند گوساله در کنار خود داشته باشند، به جز بیشتر گاوهای شیری یا گاوهای گوشتی که به‌تازگی گوساله خود را از شیر گرفته و از سیستم شیردهی خارج شده‌اند. گاوهای ماده معمولاً از سر تا دم صاف هستند، بدون تاج شانه‌ای مانند گاو نر در اطراف شانه‌ها و باسن عضلانی ندارند.

گاوهای Bos indicus بر روی شانه‌های خود قوز دارند، اما این قوز بسیار کمتر از گاوهای نر از همان‌گونه گاو تعریف شده است. اگر به زیر دم نگاه کنید (اگر نمی‌توانید آن را ببینید، زمانی که دم در حال چرخش است، به بالا حرکت می‌کند یا به دلایلی به پهلو نگه داشته شده است)، شکافی را می‌بینید که یک پره از آن آویزان شده است.

این جایی است که فرج واقع شده است، ناحیه‌ای که گاوها (و تلیسه‌ها) از آن ادرار می‌کنند، آلت تناسلی گاو نر را می‌پذیرند تا پرورش داده شوند، و گوساله‌های آنها از آنجا متولد می‌شوند. همه گاوها این را دارند و در گاوهای ماده نسبت به تلیسه‌ها کمی مشخص‌تر و بزرگ‌تر است.

آناتومیک و فیزیولوژیک گاو نر

گاوهای نر معمولاً جانوران عظیم‌الجثه هستند. هنگامی که آنها در میان گله هستند، به دلیل جثه بزرگ‌تر و مردانگی که داشتند، در مقایسه با گاوهای ماده یا تلیسه‌هایی که با ظاهری زنانه‌تر هستند، تشخیص گاو نر از بین گله بسیار آسان است. همه گاوهای نر شاخ ندارند. تنها راهی که واقعاً می‌خواهید بفهمید گاو نر است یا نه این است که ببینید آیا یک کیسه بزرگ توپی شکل بین پاهای عقب او آویزان است یا خیر.

وقتی از او یک نمای جانبی می‌گیرید، زمانی که پشت سرش هستید و زمانی که در حال راه‌رفتن است، این تشخیص نسبتاً آسان‌تر است. آنها همچنین دارای یک غلاف یا پیشانی مودار در زیر بدن خود هستند (درست در وسط شکم و به‌موازات زمین؛ این ناحیه ناف نامیده می‌شود) جایی که آلت تناسلی آنها قرار دارد. بیشتر غلاف‌ها در گاوها بیشتر از گاوها مشخص هستند و بسیاری از گاوها ممکن است یک برآمدگی گوشتی صورتی داشته باشند که از غلاف بیرون‌زده است. این آلت تناسلی آنهاست.

گاوها و تلیسه‌ها این غلاف را ندارند. برخی ممکن است پوست شلی از همان ناحیه آویزان داشته باشند، اما برخی دیگر این را نخواهند داشت. گاوهای نر معمولاً یک تاج بزرگ و بسیار عضلانی روی گردن یا شانه‌های خود دارند و معمولاً روی شانه‌ها، گردن و قسمت‌های عقب خود بسیار عضلانی هستند.

نسبت به گاوهای ماده بیشتر آنها ظاهر بزرگ و بلوکی دارند و پاهای جلویی و عقبی آن‌ها به دلیل ماهیچه‌های سینه و شانه‌ها پهن‌تر (از هم دورتر) از گاوهای ماده بازتر است. در نژادهای Bos indicus، گاو معمولاً یک قوز کروی شکل روی شانه‌های خود دارد که در گاوهای نر بیشتر از گاوهای ماده مشخص و واضح‌تر است.

آناتومیک و فیزیولوژیک گاوهای اخته (Steers)

این گاوها دارای ویژگی‌های ساختاری مشابهی هستند، با این تفاوت که کیسه بیضه بین پاها و ناف یا غلاف آنها بسیار کمتر مشخص است. با این حال، این نوع گاوها هنوز موهایشان را از وسط شکم آویزان نگه می‌دارند، و این مانند گاو نر، جایی است که آلت تناسلی‌شان در آن قرار دارد و از آنجا ادرار می‌کنند.

این موی کوچک تقریباً تنها راه برای تشخیص این است که آیا این حیوانی که به آن نگاه می‌کنید یک نر است یا خیر. این نوع گاوها معمولاً زنانه‌تر از گاو به نظر می‌رسند و فاقد قوز عضلانی و عمق بالای گردن و شانه‌ها هستند. گاهی اوقات، هنگامی که گاوها و تلیسه‌ها با هم زندگی می‌کنند، تنها راه برای تشخیص اینکه آیا دامی که به آن نگاه می‌کنید گاو ماده است که فرج که فقط در تلیسه‌ها و گاوها وجود دارد، ندارد.

اگر در زیر دم به جز مقعد چیز دیگری وجود نداشته باشد و دام گفته شود بیضه ندارد، در این صورت آن گاو از نوع بینابینی است. این نوع گاوها به‌عنوان گاو ماده به دنیا نمی‌آیند، آنها به‌عنوان گوساله گاو متولد می‌شوند و با فرایند اخته شدن به این نوع گاو تبدیل می‌شوند.

آناتومیک و فیزیولوژیک تلیسه‌ها

این گاوها معمولاً ماده‌های جوانی هستند که الف) ماده به دنیا آمده‌اند (اغلب گوساله تلیسه نامیده می‌شوند) و ب) ویژگی‌های گاوهای ماده را مانند بقیه گاوهای ماده حفظ می‌کنند. تلیسه‌ها معمولاً از گاوهای ماده جوان‌تر هستند و اغلب برای یک گاو با سن بالاتر، تلیسه یا تلیسه گوساله اول را می‌توان به‌راحتی با توجه به جوانی حیوان و اندازه آن در رابطه با گاوهای مسن‌تر تشخیص داد.

این نوع گاوها معمولاً گاوهایی هستند که از اولین گوساله خود هنوز در حال رشد هستند و در سن ۳ یا ۴ سالگی به بلوغ کامل می‌رسند. تلیسه‌ها هیچ کیسه‌ای بین پاهای خود ندارند و همچنین غلاف و موهای کمی آویزان معمولی گاو و گوساله ندارند. آنها تقریباً هیچ پستانی ندارند، فقط پستانک‌های کوچکی دارند که به سختی بین پاهای عقبی دیده می‌شوند، مگر اینکه در کنار او زانو زده باشید.

آنها یک فرج در زیر دم دارند (که زیر مقعد است)، اما کوچک‌تر و کمی کمتر از گاوهای بالغ است. اندازه پستان و فرج هر دو زمانی که تلیسه پرورش‌یافته در آستانه زایش افزایش می‌یابد. حتی در این صورت، پستان معمولاً در تلیسه‌ها کوچک‌تر از گاوهای ماده معمولی است.

آشنایی با رفتار گاوها

هنگام راه‌رفتن در کنار حصار یا با گاو، آرام و ساکت باشید. در اطراف آنها هیجان‌زده، پرتنش یا ترسان نشوید و اگر گاو نر، گاو ماده، گوساله و یا تلیسه به سمت شما آمدند، نگران نباشید؛ زیرا آنها به طور طبیعی حیوانات کنجکاوی هستند. اگر متوجه شدید که دچار تنش یا ترس می‌شوید، از مرتع یا مزرعه به جایی که نمی‌توانند بروند، بیرون بروید و سعی کنید آرامش داشته باشید.

مراقب گاو نر، گاو ماده، گوساله و یا تلیسه باشید که با سر رو به زمین به سمت شما می‌آیند، سرشان را به‌طرف شما پایین می‌اندازند، باحالت تهاجمی به شما نزدیک می‌شوند، بر سر شما غرغر می‌کنند، یا بینی خود را به سمت شما چروک می‌کنند.

با انتخاب کنسانتره و خوراک کامل با کیفیت بالا، ضمن تامین نیازهای تغذیه ای دام های خود، شاهد ارتقای سلامت و طول عمر آنها باشید.

اما گاوهایی که از شما دوری می‌کنند یا به‌سادگی دوست دارند شما را دنبال کنند، گاوهایی هستند که :

• الف) نسبت به شما آرام و مهربان هستند و شما را به‌عنوان رئیس می‌پذیرند.
• ب) درست مثل دوست با انسان‌ها رفتار می‌کنند.

اگر نمی‌توانید از مزرعه یا گاوداری بازدید کنید، تصاویری را در اینترنت پیدا کنید تا به شما در یادگیری تفاوت‌ها کمک کند.

 

منبع : wikihow.com