شاخصهاي كيفيت توليد خوراك درخط تولید خوراک آبزیان
به طور کلی كيفيت توليد خوراک به وسيله 6 شاخص ارزيابي مي‌شود: كارآيي، قابليت اعتماد، سالم بودن، قيمت مناسب، رضايت خريدار و سازگار بودن. اين موارد اساس پايه گذاري استانداردهاي كيفيت توليد مي باشند.
كارآيي خوراک آبزیان تولیدشده
دامهایی كه با اهداف گوناگون و طي دوره هاي رشد مختلف تغذيه مي‌شوند، نياز به خوراك متفاوتي دارند. بنابراين خوراك های مختلف بايد داراي محتويات غذايي متفاوت باشند. به طور مثال، خوراک جوجه گوشتي و تخمگذار بايد در ميزان پروتئين خام، كلسيم و ديگر خوراك با هم متفاوت باشند.
قابلیت اعتماد به خوراک آبزیان تولید شده
بایستی تولید کننده تضمین های لازم به خریدار برای کیفیت خوراك ارائه دهد و در هر نوع خوراك بايد اهداف تغذيه، روش تغذيه و زمان تأثير مشخص شده باشد.
سالم بودن خوراک
هيچ نوع خوراكی نبايد براي دام طي مراحل فرآوري و استفاده مضر باشد. ميزان آلودگي محيطي ناشي از خوراك بايد صفر يا حداقل باشد تا مصداق واقعي سالم بودن آن باشد.
به صرفه بودن خوراک
به صرفه بودن اقتصادي يك فاكتور مهم در پيش داوري قابليت رقابت فروش خوراك در بازار است و غالباً به معناي قيمت پايين تعبير مي‌شود، اما آنچه تعيين مي كند كه يك محصول از نظر اقتصادي به صرفه است يا خیر مقايسه بين ميزان ورودي و خروجي است.
رضایت خریدار از خوراک آبزیان تولید شده
اين شاخص كيفيت توليد، مربوط به رضايت خریدار از زمان سفارش تا مصرف خوراك آبزیان می‌باشد. نه تنها در مورد محصولات فعلي، بلكه در مورد توسعه محصولات جديد نيز بايد تلاش كافي برای تولید باکیفیت صورت گيرد تا قابليت رقابت بالا رود.
سازگار بودن خوراک آبزیان تولید شده
اين شاخص به معناي قابليت خوراك براي سازگار كردن خود با شرايط محيط است. دما و رطوبت نسبي خوراك بايد كنترل شده باشد، زيرا بدیهی است که خوراک تولید شده تحت شرايط دما و رطوبت بالا راحت تر فاسد مي‌شوند.
بهترین فاکتورهای مؤثر بر کیفیت تولید خوراک آبزیان
تجزيه و تحليل فاكتورهاي مؤثر بر كيفيت توليد خوراك آبزیان
فاكتورهاي بسياري مي توانند كيفيت توليد خوراك را تحت تأثير قرار دهند كه عبارتند از: طراحي، انتخاب فرمول، مواد اوليه خريداري شده، فرآيند فني، سطح مديريت، وضعيت تجهيزات، وضعيت عملكرد آنها طي توليد، وضعيت نگهداري، حمل و نقل، فروش و خدمات پس از فروش و سایر مواردی که در ميان موارد فوق به مهمترین آنها اشاره اجمالی خواهد شد.
فرمول خوراک آبزیان
فرمول خوراك بايد به صورت علمي بر اساس استانداردها و با در نظر گرفتن تغييرات فيزيولوژي آبزیان و تغييرات محيطي و نوع آب مورد نیاز برای آبزیان (سردابی و گرم آبی) تعيين شود. در غير اينصورت كيفيت توليد خوراك تحت تأثير قرار خواهد گرفت.
مواد اوليه خوراک آبزیان
كيفيت توليد به مواد اوليه وابستگي زيادي دارد. مطالعات نشان داده اند كه بين 40 تا 70 در صد از اختلافات بين خوراك و كيفيت توليد آنها ناشي از تفاوت در مواد اوليه بوده است. اگر مواد اوليه هر گونه مشكلي مانند توده ای شدن، كپك زدن، آلودگي، تخريب به وسيله حشرات يا فساد داشته باشند، كيفيت محصول تأمين نخواهد شد. استفاده از مواد اولیه باکیفیت یکسان می تواند اعتماد خریداران را جلب نموده و کیفیت خوراک تولید شده در یک سطح خوب باقی بماند.
تجهیزات و نوع تكنولوژي تولید خوراک آبزیان
فرمول خوراك براي كيفيت محصول بسيار ضروري است، اما بدين معنا نيست كه كيفيت بالاي خوراك مطلقاً از طريق فرمول مناسب به دست مي‌آيد. در حقيقت كيفيت عملكرد در هر يك از مراحل توليد مستقيماً كيفيت محصول را تحت تأثير قرار مي‌دهد. تجهيزات در کارخانه خوراک شامل آسیاب، میکسر، سیستم توزین، پلت، اکسترودر و غیره بايد از نظر كارآيي مطلوب و سازگار باشد و فرآيند فني توليد نيز بايد منطقي و طبق استاندارد روز باشد. به طور کلی در مراحل توليد خوراک، مراحل توزين و ميكس كردن براي تأمين كيفيت محصول از اهميت خاصي برخوردارند .
نحوه ذخيره سازي خوراک آبزیان
از آنجايي كه فاكتورهاي بسياري تأمين مواد اوليه مورد نياز و نيز بازار فروش محصول را تحت تأثير قرار مي‌دهند، بايد انبارهاي ذخيره براي تأمين فعاليت عادي كارخانه هاي خوراك ساخته شوند. فاكتورهاي اوليه كه بر كيفيت نگهداري محصول مؤثر هستند عبارتند از:
الف) دما و رطوبت نسبي در انبار: كنترل ضعيف اين موارد به توده شدن، كپك زدن يا فساد خوراك ذخيره منجر مي‌شود.
ب) سيستم مديريت: مديريت ضعيف باعث از تاريخ مصرف گذشتن برخي مواد و ايجاد بي نظمي در ترتيب مصرف آنها خواهد شد.
نکاتی که برای نگهداری خوراک آبزیان لازم است، بایستی توسط پرورش دهندگان آبزیان نیز مدنظر واقع شود.
خدمات پس از فروش کارخانجات تولیدکننده خوراک آبزیان
اين فاكتور يك فاكتور الزامي در مديريت است. برخي از توليد كنندگان خوراك تنها بر فروش محصولات تأكيد مي‌كنند نه خدمات آنها. اين نه تنها از بهبود يافتن محصولات قبلي و توسعه محصولات جديد جلوگيري مي‌كند، بلكه به كاهش حجم فروش منجر مي‌گردد.
