- عناوینی که در این مقاله می‌خوانید:
- اصول سازماندهی در كارخانه خوراک
- تعیین ظرفیت کارخانه و طرح توسعه آن
- ساختار كارخانه خوراک
- اصول كلي طراحي كارخانجات خوراک
- انتخاب مكان کارخانه
- جانمایی کلی کارخانه
- آزمايشات مكانيک خاک
مقدمه:
راحتي واجراي كارخانه خوراک علمي گسترده است که با موضوعات سایر علوم ارتباط بسیاری دارد برای مثال علومی مانند مهندسی صنایع، مکانیک، برق، عمران و همچنین علوم اقتصادی، مدیریت صنعتی، معماری، مهندسی شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری ممکن است به نحوی در این موضوع دخالت داشته باشند.
در طراحی کارخانه خوراک هدف آن است در یک محیط مطلوب تولیدی، مواد اولیه با سرعت بیشتری وارد فرایند تولید شود و با کمترین زمان با حداقل اتلاف سرمایه، محصول ساخته شده از کارخانه به دست مصرف کننده برسد. مسلم است که این هدف حاصل نخواهد شد مگر این که هر یک از فعالیتهایی که در کارخانه صورت می‌گيرد، بررسی و ومطالعه شود و از نظر علمی اصلاحات لازم در خصوص آن فعالیت طبق ضوابط معین و مشخص به عمل آید. عمده‌ترين وظيفه كارخانه خوراك توليد خوراك براساس خصوصياتي چون ارزش غذایی خوراك، خواص فيزيكي و شيميايي آن و هزينه پايين حمل و نقل مي‌باشد. كارخانه خوراك نياز به تجهيزات مدرن، امكان توليد مطلوب و مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادي دارد که ارتباط مستقیم به عواملي از جمله برنامه ریزی مناسب، انتخاب سازنده معتبر برای ساخت ماشین آلات، پرسنل فنی و… دارد
اصول سازماندهي در كارخانه خوراك
كارخانه خوراك میبايست يك سيستم سازماندهي كامل داشته باشد كه به اهداف خود دست يابد به طور كلي اين سيستم شامل سيستم مديريتي، سيستم اجرايي و سيستم پشتیبانی است.
1-1) سيستم مديريتي
اين سيستم بايستي چهار وظيفه را بعهده داشته باشد:
الف) تصميم گيري و برنامه ريزي
ب) سازماندهي و هدايت
پ ) نظارت و كنترل
ت ) آموزش و تشويق
اين سيستم شامل 3 زير شاخه مي‌شود: سيستم مديريت عملياتي،سيستم مديريت توليد و سيستم مديريت نيروي انساني.
در اين سيستم اطلاعات ورودي مهم شامل نيروي انساني، سرمايه، مواد اوليه مي‌باشد در حاليكه اطلاعات خروجي شامل اهداف بازرگاني، راهكارهاي توليدي، طرح ها و برنامه مديريت پرسنل است.
2-1) سيستم اجرايي
اين سيستم به تكميل طرح هاي پيشنهاد شده توسط واحد مديريت و نتيجه گيري از اهداف بازرگاني از ميان يك سلسله فعاليت هاي خاص مي‌پردازد.
اين مورد شامل 2 زير شاخه شامل سيستم توليد و سيستم فروش است كه سيستم توليد معمولاً در بردارنده چهار بخش است:
الف) تكنولوژي توليد كه مواردي چون ساخت فرمول، آزمايش فرمول، رويه كار و فرايند فني توليد را تحت پوشش خود دارد.
ب) توليد اصلي شامل فرآوري مواد مغذي وتبديل آن به محصولات تمام شده يا نيمه تمام بواسطه تجهيزات و تكنولوژي مدرن معطوف است.
پ) توليد ملزومات كمكي شامل تهيه بخار، الكتريسيته و آب بعلاوه نگهداري تجهيزات است كه فاكتورهاي ضروري براي تضمين عملكرد نرمال توليد مقدماتي هستند.
ت) خدمات توليد شامل بازرسي و حفاظت از مواد اوليه، ابزار و تمهيدات حراستي نيروي كار كه هر دو بخش توليد مقدماتي و توليد كمكي را به خدمت مي گيرد.
عملكرد سيستم فروش و عرضه در بردارنده خريد مواد اوليه، ابزار و تجهیزات بعلاوه فروش محصول توليد شده و خدمات پس از فروش است.
3-1) سيستم پشتيباني توليد
وظيفه آن تهيه اطلاعات به منظور تصحيح و تعديل اهداف بازرگاني و تهيه طرح هاي توليد براي سيستم مديريت است. سيستم پشتيباني توليد براي كارخانه خوراك به بررسي بازار و كنترل كيفي مشتمل بر بازرسي معطوف است اين مورد معمولاً با واحد فروش، آزمايشگاه و واحد فارم آزمايشي تكميل مي‌گردد.
تعیین ظرفیت کارخانه و طرح توسعه آن
مطابق با انواع گوناگون خوراك، كارخانه هاي خوراك را مي‌توان به كارخانجات توليد مكمل، توليد كنسانتره و خوراک کامل طبقه بندي كرد.
تصمیم‌گیری در مورد ظرفیت کارخانه باید در وقت مناسب صورت بگیرد. در این میان بهترین عامل تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری، نمودارهای فروش یا تقاضا است. با توجه به این که در فروش خوراک تغییرات فصلی موثر است، بنابراین ظرفیت کارخانه اگر بر اساس بالاترین مقدار تقاضا در نظر گرفته شود، تصمیم گیری بهینه نیست. بنابراین انتخابهایی که در زمینه استفاده از نمودارهای فروش می تواند گرفته شود به صورت ذیل خلاصه می‌شود:
الف) تعیین ظرفیت کارخانه بر طبق بالاترین نقطه فروش
ب) تعیین ظرفیت کارخانه به صورت معدل فروش در طول سال
اگر معیار انتخاب بر طبق نمودارهای فروش در نظر گرفته شود، سرمایه گذار باید مقدار احتمال یا ریسک هزینه‌ها را به حداقل برساند همچنین باید مقدار نیروی کار لازم و دستمزدها را به طور متغیر انتخاب کند. بنابراین با توجه به موارد فوق می‌توان حد متوسطی را برای ظرفیت تولید انتخاب کرد.
طرح توسعه از دیگر مسائل مدیریت طراحی کارخانه خوراک میباشد. دلایل زیادی برای طرح گسترش در کارخانه مطرح است که مدیریت بایستي به فکر برنامه ریزی در این زمینه باشد. بعضی از این عوامل به شرح ذیل میباشد:
الف) به علت پایین بودن ظرفیت کارخانه، ممکن است مقدار تقاضا برآورده نشود.
ب ) ممکن است محصول جدیدی به خط تولید اضافه شود
پ) ممکن است عملیات اضافی یا سرویس زیادتری مورد نیاز باشد.
درطرح توسعه کارخانجات خوراک با توجه به ماهیت فرایند تولید ضروری است، ظرفیت یک سری از تجهیزات برای هر دو طرح فعلی و توسعه در نظر گرفته شود. برای مثال ظرفیت مخازن آماده‌سازی، ظرفیت میکسر، ظرفیت بالا برنده‌ها و گاهی ظرفیت آسیاب (بستگي به نوع طراحی). در غیر این صورت طراحی پیچیده و هزینه آن به مراتب افزایش می‌یابد.
مقاله‌های مرتبط:
____________________________________________________________________
نگاه تخصصی به سندرم مرگ زودهنگام (EMS) در میگوها
____________________________________________________________________
سویای اکسترود در صنایع خوراک دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی
___________________________________________
کیفیت خوراک آبزیان
___________________________________________
نکات کلیدی برای داشتن هچری میگو موفق
___________________________________________
مهندسی سبز در صنعت دام، طیور و آبزیان
___________________________________________
ساختمانها و تأسيسات اداري
این بخش شامل ساختمان اداری، بخش نگهبان ورودي، پاركينگ، حوضچه گندزدايي، بورد تبليغاتي، محوطه حياط و ديوار محوطه میباشد. ساختمان اداری مهمترین قسمت از موارد فوق میباشد و از این جهت مورد بررسی قرار می‌گیرد که اهمیت آن معادل نقش استقرار تجهيزات و ماشين آلات در كارايي كارخانه مي‌باشد. همچنین طراحي درست جانمايي (استقرار تجهیزات و ماشین آلات و جاسازي دفاتر) که از وظایف مدیریت است برای دستیابی به بازدهی مفید است.
مدیریت برای پشتیبانی و حمایت تولید دریک کارخانه خوراک صنعتی به فضای اداری برای مسئولین اداری مانند مدیرکارخانه، مدیر تولید، سرپرست و سرکارگر، کنترل تولید، کنترل کیفیت، فروش، حسابداری، خرید، مهندسی صنایع، بارگیری و دریافت، منابع انساني، تحقيقات و توسعه و غيره نيازمند مي‌باشد.
ساختمان اداری می توانند در محل های ذیل قرار گیرند:
الف) در داخل ساختمان کارخانه
ب) در یک ساختمان جداگانه در مجاورت ساختمان کارخانه
پ) در یک ساختمان جداگانه با فاصله از ساختمان کارخانه
ساختمان هاي اصلي مربوط به خدمات کارکنان
به طور كلي شامل رستوران، خوابگاه يا استراحتگاه، حمام، دستشويي عمومی، زمين ورزش و… میباشد. تجربه نشان داده است که اگر محیط کاری مناسبی انتخاب شود بازدهی تا %30 بالا می‌رود. متاسفانه در بسیاری از واحدهای صنعتی، نه تنها چنین امری رعایت نمی‌شود، بلکه مدیریت در برنامه‌های آینده خود نیز آن را در نظر ندارد بنابراین برای رسیدن به بازدهی مطلوب، نه تنها به ماشین آلات و کارگر خوب نیاز است بلکه ماشین و کارگر باید بتوانند در جای مناسب و با شرایط خوب به بازدهی مطلوب خود برسند.
چون اغلب کارخانه‌ها معمولا در بیرون شهرها و به طور کلی دور از خدمات شهری مانند خدمات پزشکی و غیره هستند، لزوم ایجاد بهداری با تسهیلات مناسب از سوی مدیریت پیش بینی شود.
به طور کلی می توان خدمات کارکنان را به بخشهای ذیل تقسیم کرد:
الف) خدمات غذایی ( رستوران )
ب ) خدمات پزشکی درمانی
پ) اطاقهای رختکن، دستشویی و توالت
ت ) خدمات فوق برنامه (گردشهای دسته جمعی، بازدیدها و…)
البته این خدمات فوق از کارخانه‌ای به کارخانه دیگر متفاوت است و مقدار آن بسته به نوع، شکل و ساختار مدیریتی کارخانه متغیر است ولی نباید از ميزان تعریف شده‌اي کمتر باشد.
همه كارخانجات خوراك ممكن است كليه ساختمان ها و تأسيسات ذكر شده فوق را نداشته باشند و طرح ها و سلیقه‌های متفاوتي مطابق با معيارها، تنوع توليد و ساختار تأسيساتي واقعي وجود داشته باشد.
