گندم یکی از پرمصرف ترین مواد خام در سراسر جهان است. این محصول هم برای غذای انسان (آرد) و هم برای خوراک دام (سبوس) استفاده می شود.

این محصول به همراه ذرت و برنج یکی از سه نوع غلات پرتولید در جهان است. بزرگترین کشورهای تولیدکننده در جهان: اتحادیه اروپا، چین، هند، روسیه، ایالات متحده و کانادا هستند.

در کشور ما ایران کشاورزان هر ساله به طور متوسط حدود ۶ میلیون هکتار از اراضی را زیرکشت گندم می برند که ۲ میلیون هکتار آن به صورت آبی و مابقی به صورت دیم تولید می شود.

در سال ۱۴۰۰ مجموع تولید و واردات به ۱۸.۹ میلیون تن رسید اما تنها حدود ۱۳ میلیون تن آن به صورت مصرف انسانی مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس برآوردها مابقی گندم مازاد در کشور معادل حدود ۵.۹ میلیون تن، به دلیل کاهش تولید نهاده‌های دامی صرف خوراک دام و طیور شده است.

غلات یکی از منابع اصلی تامین انرژی و مواد مغذی در خوراک دام هستند و قرن هاست که در طول تاریخ مورد استفاده قرار گرفته اند. در بین غلات، گندم یکی از مهم ترین غلات در سطح جهان است که محصول اصلی به نام آرد و فرآورده های جانبی آن به نام سبوس و جوانه از آن به دست می آید.

سبوس به دلیل دارا بودن اسیدهای آمینه بالا و درصد بالایی از پروتئین و همینطور انرژی برتر از سایر غلات است که برای خوراک دام در نظر گرفته شده است. سبوس (از نظر فنی پریکارپ نامیده می شود) عمدتاً از قسمت های خارجی دانه گندم پس از فرآوری فراهم شده است.

ارزش غذایی گندم در خوراک دام

گندم یکی از انواع غلات است که دارای بالاترین میزان پروتئین موجود(بیشتر از ذرت) برای خوراک دام می باشد. علاوه بر این، دارای ارزش انرژی بالا با ۳.۰ تا ۳.۵ مگاکالری است که یک منبع تولید انرژی مهم در خوراک دام محسوب می شود.

نشاسته که یک پلی ساکاریدهای قابل هضم است، فراوان ترین کربوهیدرات موجود در این محصول است. از طرفی توصیه می شود که رطوبت گندم کمتر از ۱۴ درصد باشد تا از مشکلات مربوط به قابلیت هضم و آلودگی به قارچ های مولد مایکوتوکسین جلوگیری شود.

مقدار لیپیدهای گندم در مقایسه با ذرت با مقدار کم مشخص می شود که به دلیل کاهش احتمال ترشیدگی به عنوان یک مزیت برای این محصول گزارش شده است.

علاوه بر این، سبوس سبب افزایش طعم خوش خوراکی که در آن به عنوان ماده خام اضافه شده، می شود. در نهایت، گندم دارای ارزش فیبر بالایی با ۱۱ درصد در مقایسه با ذرت است.

سبوس حاوی ۴-۵٪ پنتوسان و ۰.۵-۱٪ ß-گلوکان است که اگر به جیره غذایی دام با محصولات چند آنزیمی مانند آلکورزیم به عنوان مکمل اضافه شود، می تواند مزایای بیشتری برای دام داشته باشد.

نوبل فارم همواره تلاش نموده تا از بهترین تامین کنندگان معتبر در این رابطه برای عرضه مواد اولیه با کیفیت دعوت به همکاری نماید.

میزان مصرف گندم در خوراک دام

مقدار مصرف گندم در ترکیب خوراک دام از حدود ۲۵ درصد در جیره متراکم گوساله و بره پرواری شروع و تا حدود ۴۰ درصد در جیره متراکم گاوهای شیری و گوشتی افزایش می یابد و در جیره های عادی نیز به مراتب مقادیر مصرف کاهش می یابد.

مضرات استفاده بیش از حد گندم در خوراک دام

گندم به دلیل دارا بودن میزان بالای پروتئین گلوتن، در صورت آسیاب شدن بیش از حد به شکل خمیر چسبناک تبدیل شده و در نتیجه میزان هضم خوراک را کاهش می دهد. همچنین همانند جو، استفاده بیش از حد آن در خوراک دام در درصد ها ی بالا موجب بروز اسیدوز می شود.